Laatst sprak ik met Bas Turk, medeoprichter van TommyTomato. Je weet wel, dat bedrijf dat ervoor zorgt dat duizenden basisschoolkinderen elke week groenterijke lunches eten in plaats van de gebruikelijke boterham met chocopasta. Maar wat begon als een slim idee tijdens corona, is uitgegroeid tot een missie. En niet zomaar een. Een missie die keihard schuurt aan hoe we kijken naar gezondheid, gemak en opvoeding in Nederland.
In deze samenvatting van de podcast deel ik de inzichten van Bas over missiegedreven ondernemen, het belang van cultuur en de rauwe realiteit achter impact maken. Want nee, het is geen walk in the park.
Van plastic bakjes tot een cultuur die klopt
Bas is eerlijk. Soms zitten er gewoon plastic bakjes bij de lunch. “Doorn in het oog,” noemt hij het. Maar missie gaat niet over perfectie, het gaat over richting. Wat niet onderhandelbaar is: kinderen groente leren eten voor het leven. En daar komt geen concessie aan te pas.
Het mooie? Die missie zit niet alleen in Bas z’n hoofd, maar door de aderen van het hele team. Van de bakjes-in-de-oven-zetter tot de operationeel directeur – iedereen weet waarvoor ze elke ochtend opstaan. Niet omdat het moet, maar omdat ze willen.
Geen brave praatgroepen, maar radicale eerlijkheid
“We praten te veel over impact en doen te weinig,” zei Bas scherp. En daar heeft hij een punt. Veel bedrijven plakken een missie op hun homepage, maar als je doorvraagt… blijkt het vooral een sausje. Bij TommyTomato is het andersom. De missie is de basis. Alles wordt eraan gespiegeld. Elke lunch, elke les, elke keuze.
En ja, soms lopen ze achter de feiten aan. Maar in plaats van excuses komt er radicale eerlijkheid op tafel: “Waar hebben we gefaald, en hoe fixen we het?” Dat is leiderschap. Geen PowerPoint, wel lef.
Je bouwt geen beweging met subsidie alleen
Bas gelooft niet in gratis geld. “Een missie zonder verdienmodel is naïef.” Want rekeningen moeten betaald worden. Salarissen ook. En als je afhankelijk bent van alleen subsidies en fondsen, dan is je bestaansrecht wankel. Daarom bouwt TommyTomato ook aan producten die gewoon verkocht worden. Denk aan voedseleducatie, kooklessen en zelfs een samenwerking met Blijdorp en Feyenoord.
De opbrengst? Die vloeit terug naar de TommyClub, waarmee álle kinderen – ongeacht inkomen – kunnen meedoen. Impact zonder verdienmodel is een goed verhaal. Maar impact mét verdienmodel? Dat verandert echt iets.
Management is overrated (cultuur niet)
Als je Bas vraagt of hij zichzelf als leider ziet, lacht hij: “Ik kan mezelf niet eens managen.” En toch is hij het. Niet door KPI’s af te vinken, maar door de cultuur te bewaken. Door de juiste mensen aan te nemen (hij sprak de eerste 100 zelf), de juiste waarden te benoemen en elke dag weer te laten zien waarom het ertoe doet.
Cultuur eet strategie voor ontbijt, zeggen ze. Nou, bij TommyTomato lust cultuur ook lunch en diner erbij.
De magie van falen
TommyTomato groeit razendsnel, maar niet zonder kleerscheuren. Producten mislukken, aannames kloppen niet, lunches komen te laat. En toch zegt Bas: “Fouten maken moet.” Niet omdat het leuk is, maar omdat je alleen zo leert. Alleen zo verandert er écht iets. En ja, soms schaamt hij zich kapot. Maar juist dan belt hij de klant op en zegt: “We hebben het verkloot. Heb je nog vertrouwen in ons?” En het antwoord is meestal: “Nu juist wel.”
Missie of marketing?
Bas ziet het overal: bedrijven die een marketingverhaal bouwen zonder dat het in de kern klopt. En dat is zonde. Want als je echt verschil wil maken – of dat nu met broccoli is of met bytes – dan begint het bij overtuiging. En die overtuiging moet door je hele organisatie stromen. Van directie tot logistiek. Van visie tot dagelijkse lunch.
Wat je hiervan kunt leren (ook als je geen groenten bezorgt)
- Begin bij het waarom. En blijf het herhalen.
- Laat mensen zelf vertellen hoe zij de kernwaarden beleven.
- Maak van je missie een dagelijkse toetssteen. Geen powerpoint.
- Vier fouten, als je ervan leert.
- En bovenal: bouw een cultuur waarin mensen zich durven uitspreken.
Of je nu een marketingbureau runt, in HR werkt of software verkoopt – het gaat om de mensen die het doen. En die verdienen meer dan een bordje friet. Die verdienen een verhaal waarin ze geloven.
